معنا و نقش فلک در ادبیات منظوم سبک خراسانی

پایان نامه
چکیده

ایرانیان از دیرباز، بنا به دلایل و شرایط اقلیمی، آیینی، فرهنگی و سیاسی – اجتماعی به تقدیر، بخت و سرنوشت به عنوان عامل و فاعل در زندگی خود باور و اعتقاد داشته اند. آنان هم چنین، فلک و مترادفات و مشتقات معنایی آن چون سپهر، چرخ، گردون، دهر و... را به عنوان عامل و کارگزار تقدیر و سرنوشت و یا به ترادف همان تقدیر و سرنوشت در نظر می گرفته اند. این باور و اعتقاد که در این تحقیق "فلک باوری" نامیده شده، در آثار منظوم و منثور فارسی نمود داشته است. کاربرد واژه فلک، مشتقات معنایی و کارکردهای متنوع آن در ادبیات منظوم سبک خراسانی نیز به وفور به چشم می خورد. باور به فلک به عنوان عامل و موثر در زندگی آدمیان، استفاده از واژه و معنای فلک و عناصر آن جهت مدح ممدوح و متعلقات آن و کاربرد این واژه و مترادفات و عناصر آن در معنای خود واژه را می توان از جمله این کارکردها نام برد.

منابع مشابه

نقش احجار کریمه در مضمون‌سازی شعر شاعران سبک خراسانی

       یکی از ویژگی‌های مهم شعری شاعران سبک خراسانی کاربرد واژگان و اصطلاحات علمی‌ و بهره بردن از آن‌ها برای مضمون‌سازی است. شاعران سبک خراسانی آغازگر استفاده از علوم مختلف مانند نجوم، پزشکی، گیاه‌شناسی، جانورشناسی و کانی‌شناسی بوده‌اند. در این مقاله که به روش کتابخانه‌ای صورت گرفته است، واژگان، اصطلاحات، تشبیه‌‌ها، استعاره‌‌ها و مضامین ساخته‌شده با برخی احجار کریمه مانند الماس...

متن کامل

اتباع در سبک خراسانی و اصفهانی

در زبان فارسی چه در نظم و چه در نثر و همچنین در زبان محاوره اتباع بسیار به کار می‌رود. اینکه بکار بردن اینگونه ترکیب‌ها از چه زمانی در آثار کتبی و شفاهی ایرانیان آغاز شده است، هنوز مشخّص نیست. مطالعات پیشین فقط نمونه­هایی از کاربرد این نوع ترکیب را در آثار گذشتگان ارائه کرده­اند. با توجه به سیر اتباع در دوره‌های مختلف و کاربرد آن در زبان شاعران و نویسندگان سبک‌های متفاوت، می‌توان گفت که اتباع در...

متن کامل

آسیب‌شناسی درس‌نامه‌های ادبیات معاصرِ منظوم

پس از پذیرش شعر نیما و جریان نوگرایی در ادبیات، حضور ادبیات معاصر به عنوان یکی از دروس رشتۀ زبان و ادبیات فارسی نیز ضرورت یافت؛ این ضرورت به نوبۀ خود سبب تالیف درس­نامه­های متعددی چون بررسی ادبیات امروز ایران محمد استعلامی، جویبار لحظه­ها محمد جعفریاحقی، چشم انداز معاصر ایران سید مهدی زرقانی و ... گردید.علی­رغم تعداد قابل توجه این درس­نامه­ها، هنور تا تدوین درس­نامه­ای که بتواند تصویر کاملی از ...

متن کامل

نقش محدودیت‌ها و قابلیت‌های زبانی در شکل‌گیری ادبیات منظوم: تحلیل اشعاری از حافظ و شکسپیر

توجه به‌ ساختارزبانی اثرادبی ازویژگی‌های ممتازمکتب صورت‌گرای(فرمالیستی)روسی است که درسال‌های آغازین قرن نوزده مطرح وپس ازآن نیزمورداقبال بسیاری از زبان‌شناسان وادیبان قرار گرفت.با توجه به بحث‌هایی که درزمینة رابطة زبان وادبیات مطرح است که برخی زبان رابطورکلی جدای ازادبیات می‌بینند و برخی به عکس زبان را محملی برای ادبیات می‌انگارند،این پژوهش می‌کوشد تا با استناد به برخی از ویژگی‌های زبان فارسی ن...

متن کامل

ادب دادوری در حکایت‌های منظوم و منثور ادبیات فارسی

منصب قضاوت یکی از مناصب اجتماعی مهم، حساس و ارزنده است که بر عهدۀ قاضی گذاشته شده و بزرگان دین و بلندپایگان عرصۀ ادبیات فارسی، شرایطی دقیق را برای آن قائل شده‌اند. در این مقاله کوشش شده است با بهره‌گیری از برخی متون ادبی همچون بوستان و گلستان سعدی، مثنوی معنوی مولوی، حدیقة ‌الحقیقة و شریعة ‌الطریقة سنایی، دیوان پروین اعتصام...

متن کامل

گروه کارکرد تمثیل در اشعار سبک خراسانی

در بلاغت فارسی اصطلاح تمثیل حوزه معنایی گسترده‌ای را در بر می‌گیرد که تشبیه مرکب، ضرب‌المثل، اسلوب معادله، حکایت اخلاقی و روایت‌های داستانی و قصه‌های رمزی را شامل می‌شود. تمثیل ریشه در عقلانیت و اندیشه دارد، از این رو رابطه‌ی آن با متون خردگرا یک رابطه‌ی مستقیم است. در تاریخ ادب فارسی، شاعران سبک خراسانی از مضامین تمثیلی بسته به میزان تعلیمی بودن سروده‌هایشان در جهت بیان مقاصد خویش بهره‌ برده‌ا...

متن کامل

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023